CHÙA THIÊN MỤ: KHÁM PHÁ NGÔI CHÙA 400 NĂM TUỔI Ở HUẾ

Chùa Thiên Mụ là một trong những biểu tượng tâm linh nổi tiếng nhất của xứ Huế. Nơi đây không chỉ mang vẻ đẹp cổ kính mà còn gắn liền với nhiều truyền thuyết huyền bí. Nếu có dịp đến Huế, bạn nhất định phải ghé thăm ngôi chùa cổ kính này để tìm hiểu khám phá vẻ đẹp của ngôi chùa này nhé !

CHÙA THIÊN MỤ : KHÁM PHÁ NGÔI CHÙA 400 NĂM TUỔI Ở HUẾ

1. Giới thiệu về chùa Thiên Mụ

- Địa chỉ : phường Kim Long, Thành phố Huế

- Giờ mở cửa : 8h-18h hằng ngày

- Giá vé tham quan : miễn phí

Chùa Thiên Mụ (chùa Linh Mụ) là một trong những ngôi chùa Huế lâu đời và cũng là địa điểm du lịch Huế nổi tiếng mà du khách không thể bỏ lỡ khi ghé thăm vùng đất Cố đô. Vị trí chùa Thiên Mụ nằm trên đồi Hà Khê, phía tả ngạn sông Hương thơ mộng, hiền hòa. Được xây dựng từ năm 1601 dưới thời chúa Nguyễn Hoàng, ngôi chùa cổ kính này là biểu tượng văn hóa, tâm linh và thắng cảnh bậc nhất đất Cố đô.

Nằm nép mình bên dòng sông Hương thơ mộng, chùa Linh Mụ gây ấn tượng với kiến trúc truyền thống và tiếng chuông chùa vang vọng giữa núi rừng sông nước. Đến đây, du khách không chỉ viếng cảnh chùa mà còn được tận hưởng không gian yên bình, lắng nghe câu chuyện lịch sử của chốn thiền môn trứ danh xứ Huế.

2. Lịch sử và truyền thuyết ở chùa Thiên Mụ

Truyền thuyết kể rằng, khi chúa Nguyễn Hoàng vào làm Trấn thủ xứ Thuận Hóa kiêm trấn thủ Quảng Nam, Ông đã đích thân đi xem xét địa thế ở đây nhằm chuẩn bị cho mở mang cơ nghiệp, xây dựng giang sơn cho dòng họ Nguyễn sau này. Trong một lần rong ruổi vó ngựa dọc bờ sông Hương ngược lên đầu nguồn, ông bắt gặp một ngọn đồi nhỏ nhô lên bên dòng nước trong xanh uốn khúc. Thế đất như hình một con rồng đang quay đầu nhìn lại, ngọn đồi này có tên là đồi Hà Khê.

Người dân địa phương cho biết, ban đêm thường có một bà lão mặc áo đỏ quần lục xuất hiện trên đồi,. Nói với mọi người: “Rồi đây sẽ có một vị chân chúa đến lập chùa để tụ linh khí, làm bền long mạch, cho nước Nam hùng mạnh”. Vì thế, nơi đây còn được gọi là Thiên Mụ Sơn

Tư tưởng lớn của chúa Nguyễn Hoàng dường như cùng bắt nhịp được với ý nguyện của dân chúng. Nguyễn Hoàng cả mừng, vào năm 1601 đã cho dựng một ngôi chùa trên đồi, ngoảnh mặt ra sông Hương, đặt tên là “Thiên Mụ”.Về lịch sử hình thành chùa Thiên Mụ, ngôi chùa không chỉ là di tích Phật giáo mà còn gắn liền với dấu ấn mở cõi phương Nam của các chúa Nguyễn. Dưới đây là những mốc thời gian quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển:

• Năm 1601: Chúa Nguyễn Hoàng khi vào trấn thủ Thuận Hóa, nghe chuyện truyền thuyết nên cho dựng chùa trên đồi Hà Khê và đặt tên chùa Linh Mụ.
• Năm 1665: Dưới thời chúa Nguyễn Phúc Tần, chùa được trùng tu lớn.
• Năm 1710: Chúa Nguyễn Phúc Chu cho đúc Đại hồng chung và khắc bài minh trên chuông.
• Năm 1714: Tiếp tục trùng tu, mở rộng chùa, xây thêm nhiều công trình lớn trong quần thể.
• Thế kỷ 18: Dưới thời Tây Sơn, chùa bị tàn phá nặng nề.
• Năm 1815 & 1831: Nhà Nguyễn trùng tu dưới thời vua Gia Long và Minh Mạng.
• Năm 1844: Vua Thiệu Trị tiếp tục tu sửa, xây tháp Phước Duyên và đình Hương Nguyện, dựng bia đá ghi thơ văn nhà vua

3. Kiến trúc độc đáo của Chùa Thiên Mụ ở Huế

3.1 Cổng Tam Quan

Đây là cánh cổng chính mà bất cứ ai khi muốn vào chùa đều đi qua. Cổng có cấu trúc 2 tầng, 8 mái và có 3 lối đi tượng trưng cho: Nhân – Quỷ - Thần. Ở hai bên là bức tượng thần hộ pháp mang ý nghĩa trấn an, giữ cho ngôi chùa luôn được bình yên.

Ở tầng 2 có thờ Phật, trên đỉnh mái được chạm khắc tinh xảo, mang đẹp thời xưa nên rất cổ kính, linh thiêng.

3.2. Tháp Phước Duyên

Chùa Thiên Mụ được xây dựng vào năm 1844, cao 21 mét với 7 tầng uy nghi, là biểu tượng nổi bật giữa khuôn viên chùa. Mỗi tầng đều thờ một pho tượng Phật, bên trong có cầu thang xoắn ốc dẫn lên tầng trên cùng, nơi từng đặt tượng Phật bằng vàng. Các ô cửa sổ bằng đồng uốn dẹp được bố trí khéo léo giúp ánh sáng tự nhiên lan tỏa dịu dàng trong lòng tháp, tạo nên không gian vừa huyền bí vừa tĩnh lặng.

Từ tầng cao nhất, du khách có thể thu trọn vào tầm mắt khung cảnh thơ mộng của sông Hương uốn lượn và dãy Trường Sơn mờ xa. Hai bên tháp là nhà bia và lầu chuông, nơi lưu giữ quả đại hồng chung với hoa văn độc đáo, đậm dấu ấn mỹ thuật cổ xưa. Những công trình này cùng với tháp Phước Duyên góp phần tạo nên vẻ đẹp vừa cổ kính, vừa huyền ảo, làm nên sức hút rất riêng cho chùa Linh Mụ.

3.3. Điện Đại Hùng

Điện Đại Hùng chùa Thiên Mụ là ngôi chính điện uy nghi, mang kiến trúc cổ kính bậc nhất tại Huế. Bên trong thờ tượng Phật bằng đồng cùng nhiều pho tượng quý và chiếc khánh đồng đúc từ năm 1677. Đặc biệt, nơi đây còn lưu giữ bức hoành phi sơn son thếp vàng do chúa Nguyễn Phúc Chu đề tặng vào năm 1714, tạo nên giá trị lịch sử và tâm linh sâu sắc.

3.4. Đại Hồng Chung

Năm 1710, chúa Nguyễn Phúc Chu yêu cầu đúc chuông “Đại Hồng Chung” để thờ quốc công. Chuông Đại Hồng Chung dù đã 300 năm tuổi nhưng vẫn giữ được vẻ đẹp uy nghiêm vốn có. Đại Hồng Chung cao 2,5m nằm trong khuôn viên chùa Thiên Mụ.

Trên quả chuông có khắc Đại Hồng Chung nặng 3.285 cân và có khắc chữ của chúa Nguyễn Phúc Chu với ý nghĩa mong mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an, nhân dân đều là Phật tử. Hoa văn trang trí trên Đại Hồng Chung rất tinh xảo với trình độ nghệ thuật cao. Các họa tiết rất linh hoạt đối xứng với nhau.

Trên thân chuông có tám chữ cái được viết theo nhiều cách khác nhau. Ngoài ra, tương truyền rằng Đại Hồng Chung ở chùa Thiên Mụ là bảo vật lớn nhất ở Huế thời bấy giờ. Vì vậy, người dân Huế rất tự hào về quả chuông.

3.5. Xe cổ Austin Westminster

Năm 1963, bầu không khí chính trị của miền Nam thay đổi không còn lối thoát cho hòa bình dưới thời Chính phủ Ngô Đình Diệm. Tiếng súng nổ, lửa bốc lên khắp nơi để đàn áp cộng sản và giới Phật giáo. Trong thời gian đó Hòa thượng Thích Quảng Đức, trụ trì chùa Ấn Quang, không cam lòng trước cảnh Phật tử bị đàn áp trong vũng máu đã quyết định tự thiêu để phản đối hành động tàn bạo của Chính phủ Diệm – Nhu.

Gần nửa thế kỷ trôi qua, ô tô Austin Westminster vẫn giữ cho mình vẻ đẹp hiện đại, tiện nghi và sang trọng. Nhưng theo thời gian, nó đã trở nên cũ kỹ và hoen gỉ. Tuy nhiên, chiếc xe mang biển số DBA 599 sẽ còn sống mãi với sự kiện hào hùng tự thiêu của vị Tổ sư yêu nước Thích Quảng Đức.

3.6. Điện Địa Tạng

Đền Địa Tạng nằm sau đền Đại Hùng và được ngăn cách bằng khoảng sân rộng trồng nhiều cây cảnh. Nó nằm trên nền của dấu vết của ngôi chùa Di Lặc cũ rất rộng. Con đường bên trái Đại Hùng đi vào bên trong chùa.

Ban đầu đền được xây dựng để thờ Quan Công (từ năm 1907), một điều khá phổ biến trong các ngôi chùa Việt Nam ngày xưa, do ảnh hưởng của Phật giáo Trung Hoa. Cho đến nay, các chùa lớn ở Huế vẫn còn thờ Quan Công. Người ta cho rằng Quan Công sau khi chết rất linh thiêng, biết âm dương, tương lai tốt xấu. Vì vậy, chùa là nơi thờ không chỉ Phật mà còn có bộ hình xăm thẻ.

3.7.Khu mộ tháp cố Hòa thượng Thích Đôn Hậu

Hòa thượng Thích Đôn Hậu là trụ trì nổi tiếng trong chùa. Ông đã cống hiến cả cuộc đời của mình cho công cuộc phát triển Phật giáo Việt Nam.Ngoài ra, ông còn được người dân kính trọng bởi vô số những hoạt động công ích, giúp người của mình. Khi viên tịch, người dân và cai quản chùa đã chôn cất Hòa thượng dưới tháp nằm ở cuối khuôn viên để tỏ lòng biết ơn vị sư tôn kính.

4. Kinh nghiệm tham quan chùa Thiên Mụ 

4.1.Thời gian nên đi

Thời gian lý tưởng nhất để thưởng ngoạn quang cảnh chùa Thiên Mụ là vào tháng 1 và 2, khi tiết trời Huế se lạnh, trong lành và dễ chịu. Nếu yêu thích vẻ lãng mạn của mùa hè, bạn có thể đến vào tháng 5 hoặc 6 để chiêm ngưỡng những hàng phượng đỏ rực soi bóng xuống sông Hương. Đặc biệt, đừng bỏ lỡ khoảnh khắc hoàng hôn chùa Thiên Mụ, khi ánh chiều buông xuống nhuộm vàng mặt nước và phủ lên ngôi cổ tự một vẻ trầm mặc, đầy thi vị.

4.2 Một số lưu ý khác

Nếu bạn đang lên kế hoạch khám phá địa điểm du lịch Huế nổi tiếng này, dưới đây là một vài lưu ý hữu ích để chuyến đi thêm trọn vẹn và ý nghĩa:

• Tổng quan thông tin về chùa Thiên Mụ: Nếu bạn đang băn khoăn về chùa Thiên Mụ giờ mở cửa thì chùa mở từ sáng đến 18h hằng ngày, bạn nên sắp xếp thời gian tham quan hợp lý. Tuy nhiên nếu đi vào mùa hè bạn nên chọn thời điểm đến chùa sao cho phù hợp, tránh nắng nóng. 
• Trang phục: Chọn trang phục kín đáo, giữ trật tự, hạn chế cười nói lớn tiếng, nhất là buổi trưa để tránh làm phiền các sư thầy.
• Thời gian tham quan: Khuôn viên không quá rộng, trung bình khách tham quan khoảng 45 phút đến 1 tiếng là hợp lý. Chính vì vậy, bạn cần sắp xếp thời gian hợp lý để kết hợp thêm các địa điểm tham quan khác.
• Khám phá đồ ăn: Đừng quên thưởng thức tào phớ chùa Thiên Mụ mát lạnh trước cổng chùa và ngắm hoàng hôn bên sông Hương vào khoảng 17h30 - 18h30.
• Kết hợp tham quan chùa Thiên Mụ với địa điểm lân cận: Có thể kết hợp tham quan chùa cùng Đại Nội, Điện Hòn Chén, Lăng Minh Mạng, chùa Huyền Không Sơn Thượng… để tiện tuyến và tiết kiệm thời gian